HALKARA PARAHATÇYLYK WE YNANYŞMAK ÝYLY – DURNUKLY ÖSÜŞIŇ ŞAMÇYRAGY
Parahatçylyk dörediji aýdyň maksatlary, ynsanperwer syýasaty bilen
dünýäde giňden tanalýan Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan Gahryman
Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary,
köptaraply başlangyçlary bilen uly üstünlikleriň we ösüşleriň ýoly bilen öňe
barýar. Gahryman Arkadagymyzyň ýiti zehininden, jöwher paýhasyndan dörän,
parahatçylygyň, ynanyşmagyň we dost-doganlygyň ähmiýetini, onuň gadyr-
gymmatyny giňden açyp görkezýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we
ynanyşmagyň Watany» atly ajaýyp goşgusyndan ugur alyp, Türkmenistanyň
Mejlisi tarapyndan 2025-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly»
diýlip yglan edilmeginde çuňňur many bar. Döwrümiziň şanyna şan goşýan ýylyň
«Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip atlandyrylmagy ýurdumyzyň,
Milli Liderimiz Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň
dünýä ýüzündäki abraý-mertebesiniň belentliginiň alamatydyr. Sebäbi Birleşen
Milletler Guramasynyň kabul eden Kararnamasy esasynda 2025-nji ýylyň dünýäde
bu şygar astynda geçjekdiginiň özi munuň aýdyň subutnamasydyr.
Türkmenistanyň başlangyjy bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş
Assambleýasy tarapyndan «2025-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak
ýyly» hem-de «Merkezi Aziýa — parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk
zolagy» atly Kararnamalaryň biragyzdan kabul edilmegi dünýä döwletleriniň
ýurdumyza bolan ynamyny, Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman
Serdarymyzyň daşary syýasat strategiýasynyň, mähriban Watanymyzyň gülläp
ösmegine, ykdysady kuwwatynyň has-da berkemegine gönükdirilen tagallalarynyň
hem-de deňhukukly we özara bähbitli oýlanyşykly başlangyçlarynyň rowaçlyklara
beslenýändigini görkezýär.
Arkadagly Gahryman Serdarymyz 2023-nji ýylda BMG-niň Baş
Assambleýasynyň mejlisinde Ählumumy howpsuzlyk strategiýasyny işläp
düzmek baradaky başlangyjy öňe sürdi. Ählumumy howpsuzlyk strategiýasy
döwletara gatnaşyklaryň bar bolan hakyky ýagdaýlary we dünýä ösüşiniň
zerurlyklaryny beýan edýän täzelenen halkara hukuk binýady bolup hyzmat etmek
üçin niýetlenendir. Şol sebäpli, Türkmenistan agzalan strategiýany konsepsional
esasda işläp düzmek pikirini parahatçylyk we ynanyşmak ýörelgelerini ykrar
etmegiň logiki hem kanunalaýyk baglanyşygy hasaplaýar. Oňa BMG-niň işiniň
birnäçe ugurlaryny goşmak teklip edilýär, hususan-da, ykdysadyýet we durnukly
ösüş maksatlarynda:
- Türkmenistan Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Durnukly
ösüş maksatlaryny ilerletmek boýunça hyzmatdaşlygyň ulgamlaýyn strategiýasyny
işjeňleşdirmegi teklip edýär. Bu maksatlara diňe häzirki zaman dünýä ulgamynyň
esasy ösüş hadysalaryna ähli döwletleriň doly görnüşde gatnaşmagy üçin şertleri
üpjün etmek, çäk goýmak, birtaraplaýynlyk, syýasatlaşdyrmak we kemsitmek ýaly
ýagdaýlar bolmazdan, geljegiň ykdysadyýetine täze çemeleşmeleri döretmek
arkaly ýetmek mümkindir. Şeýle hem Türkmenistanyň ädimleri Durnukly ösüş
maksatlary babatda bilelikdäki işe hem-de geoykdysadyýetiň durmuşa geçirip
boljak we uzak möhletleýin nusgalaryny döretmäge gönükdirilendir. Şunda
energetiki geçiş hem-de ulag arabaglanyşygy ýaly iki strategik ileri tutulýan ugruň
amala aşyrylmagyna kesgitleýji orun berilýär.
-Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen Ählumumy energetika howpsuzlygy
we durnukly ösüş boýunça hyzmatdaşlygyň bileleşigini hem-de Durnukly ulag
arabaglanyşygynyň ählumumy atlasyny döretmek baradaky tekliplere
düşünilmegini we olaryň goldanylmagyny gazanmak zerurdyr. Türkmenistan pes
uglerodly energetika geçmek arkaly energetiki geçişi amala aşyrmagyň strategik
ugruny saýlap aldy. Bu ýagdaýda agzalan ýoldan gitmek isleýän döwletler üçin
deň we birmeňzeş amatly şertleri kepillendirjek, energiýa tygşytlaýjy
tehnologiýalara elýeterliligi üpjün etmek üçin zerur şertleri döredip biljek,
gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini mümkin boldugyndan köp ulanmak üçin
öz howa we geografik artykmaçlyklaryny peýdalanmaga mümkinçilik berjek
çemeleşmeler hem zerur hasaplanýar. Bu çemeleşme ykdysadyýetde, söwdada,
ulagda, senagatda, çig mal öndürmekde, gaýtadan işlemekde we beýleki birnäçe
ugurlarda ekologik ölçegleriň gyşarnyksyz ileri tutulmagyny, ilatyň ekologiýa
babatda sowatlylygyny, biliminiň, aň-düşünje derejesiniň ýokarlandyrylmagyny
hem göz öňünde tutýar.
Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň dünýä
ýüzüni parahatçylyga, asuda-abadan durmuşa çagyryşy – asyrlara, nesillere
serpaýdyr. Türkmen topragynda, giň dünýäde hemişe parahatçylyk, birek-birege
ynam höküm sürsün!
Gülaýym BAKYÝEWA,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara ykdysady gatnaşyklary
fakultetiniň I ýyl talyby.