Kuala-Lumpurda Türkmenistanyň ykdysadyýetine daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça geçirilen halkara forum
2025-nji ýylyň 23-24-nji aprelinde Malaýziýanyň Kuala-Lumpur şäherinde
Türkmenistanyň ykdysadyýetine daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça halkara
forum (TEIF 2025) geçirildi. Forumda energiýa, ulag-kommunikasiýa, gurluşyk we maliýe
ýaly ulgamlara gönüden-göni maýa goýumlaryny çekmek hem-de energiýa pudagynyň
durnukly ösüşi barada gepleşikleriň ösdürilmegi maksat edinildi. Çärä dünýäniň 30-dan
gowrak ýurdundan 300-den gowrak wekil gatnaşdy.
Foruma görnükli halkara işgärler, şol sanda iri halkara guramalaryň hem-de
«OPEK», BMG-niň Ýewropa ykdysady topary, Ählumumy gaz merkezi, Halkara
energetika agentligi, «IRENA», Bütindünýä banky, Aziýa ösüş banky, Ýewropanyň
abatlaýyş we ösüş banky, «BNP Paribas» we Beýik Britaniýanyň eksporty
maliýeleşdirmek agentligi ýaly maliýe institutlaryň ýolbaşçylary, şeýle hem «Petronas»,
«TotalEnergies», «Dragon Oil» we «CNPC ExxonMobil», «ADNOC» we «ENI» ýaly
öňdebaryjy energetik kompaniýalaryň bilermenleri we hünärmenleri gatnaşyp, olar
gymmatly pikirlerini paýlaşdylar, bilimlerini alyşdylar hem-de energetika pudagyndaky
ählumumy ýagdaýlara bilelikde seljerme berdiler.
«TEIF 2025-iň» çäklerinde Hazar deňziniň türkmen böleginde uglewodorod
serişdelerini işläp taýýarlamak, nebiti we gazly känlerde gazyp almagy artdyrmak üçin
öňdebaryjy tehnologiýalaryň innowasion ulanylyşy, «Galkynyş» gaz känindäki işleri
dowam etdirmegiň nobatdaky tapgyrlary, Türkmenistan-Owganystan-Pakistan-Hindistan
gaz geçiriji taslamasyny durmuşa geçirmegiň barşy, häzirki zaman gazhimiýa
önümçilikleriň gurluşygy hem-de geljegiň has durnukly energetikasyny döretmäge ýardam
edýän metanyň we ugurdaş gazyň bölünip çykmalaryny azaltmak boýunça ylalaşylan
tagallalar ýaly möhüm temalar boýunça köptaraply pikirler ara alnyp maslahatlaşyldy.
Umuman, Malaýziýanyň paýtagtynda geçirilen iri çäre Türkmenistanyň maýa
goýum ulgamynda ösüşiň täze derejesine çykandygynyň aýdyň güwäsi bolmak bilen,
geljekki maýadarlar bilen uzak möhletleýin maýa goýum syýasatyny, ýurdumyzyň döwlet
düzümleriniň wekilleriniň netijeli dialogyny ýola goýmak üçin amatly meýdança bolup
hyzmat etdi. Daşary ýurtly gatnaşyjylar forumyň dowamynda gurluşyk, nebitgaz toplumy,
energetika, maliýe-bank, ulag, maglumat tehnologiýalary, telekommunikasiýalar ýaly
ulgamlarda amala aşyrylmagy meýilleşdirilýän iri taslamalar bilen tanyşdylar. Mundan
başga-da, olar öz täze işläp taýýarlamalaryny, dürli tehnologiýalaryny, ylmy-önümçilik
babatda ýeten sepgitlerini görkezmäge, ykdysady hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlaryny
kesgitlemäge mümkinçilik aldylar.
Begli SULTANOW,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara ykdysady gatnaşyklary fakultetiniň I ýyl talyby.