Türkmenistanyň ykdysadyýetine ýokary tehnologiýalary we innowasiýalary çekmek boýunça halkara maslahat we sergi öz işine başlady
2024-nji ýylyň 10-njy sentýabrynda paýtagtymyzdaky «Ýyldyz» myhmanhanasynda Daşary işler hem-de Maliýe we ykdysadyýet ministrlikleriniň Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň bilelikde guramagynda Türkmenistanyň maýa goýum forumy («TIF — 2024») we ugurdaş sergi öz işine başlady. Forumyň çäklerinde Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynda Türkmenistanyň ykdysadyýetine ýokary tehnologiýalary we innowasiýalary çekmek boýunça halkara maslahatyň plenar mejlisi we birinji bölümi geçirildi. Forumyň işine dünýäniň abraýly bilermenleri, öňdebaryjy milli we halkara nebitgaz, energetika, gurluşyk, ulag-kommunikasiýa kompaniýalarynyň, halkara guramalaryň, maliýe düzümleriň we ylmy merkezleriň wekilleri hem-de ýolbaşçylar, türkmen tarapyndan ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, banklaryň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň ýolbaşçylary gatnaşýarlar.
Ilki bilen, plenar mejlisde Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň prezidenti Allaberdy Aşirow çykyş etdi. Ol, öz gezeginde, Türkmenistanyň maýa goýumlar babatda özüne çekiji ýurtlaryň hatarynda öňe saýlanýandygy, ägirt uly uglewodorod gory, nebiti we gazy gaýtadan işleýän, eksporta niýetlenilen polietilen, polipropilen ýaly ýokary hilli önümleri öndürýän milli önümçilige eýedigi dogrusynda giňişleýin gürrüň berdi. Şeýle-de Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygynyň, Germaniýa Federatiw Respublikasynyň «RID Batteries» kompaniýasynyň baş direktorynyň, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň agza-korrespondenti, tehniki ylymlarynyň doktory Rahmanguly Esedullaýewiň, Koreýa Respublikasynyň «BHI Co. Ltd» kompaniýasynyň ýerine ýetiriji direktorynyň, Eýran Yslam Respublikasynyň Horasan ylmy we tehnologiýalar parkynyň prezidentiniň çykyşlary diňlenildi.
Mälim bolşy ýaly, islendik ýurduň maýa goýum işinde daşary ýurtly iri işewür düzümler we abraýly halkara maliýe guramalary bilen gatnaşyklary ýola goýmak möhüm wezipeleriň biri hasaplanýar. Bu diňe bir maýa goýum taslamalarynyň maliýe mümkinçiligini ýokarlandyrman, eýsem, dünýäniň ösen döwletleriniň baý ykdysady tejribesini öwrenmäge, bu ugurda zähmet çekýän hünärmenleriň hünär derejesini ýokarlandyrmaga zerur şertleri döredýär. Şoňa görä-de, şu gezekki iri forum dünýä ykdysadyýetini durnukly ösdürmek, milli ykdysadyýetimize halkara tejribeleri ornaşdyrmakda möhüm ähmiýetlidir.
Soňra halkara maslahat «Türkmenistanyň maýa goýum ýagdaýy we maliýe tehnologiýalar geljegi: innowasiýa, töwekgelçilikler we mükinçilikler» atly birinji bölümde dowam etdi. Onda Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynyň direktory, Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň Birleşen Patyşalygynyň «Colvir Software Solutions» kompaniýasynyň direktorynyň orunbasy, «Mastercard» kompaniýasynyň prezidentiniň orunbasary, Malaýziýanyň «Aerodyne» kompaniýasynyň prezidentiniň orunbasary, Germaniýa Federatiw Respublikasynyň «Varta GmbH & Co. KGaA» kompaniýasynyň sebitleýin direktory, Russiýa Federasiýasynyň Maliýe tehnologiýalar merkeziniň müdiriýetiniň başlygynyň orunbasary, Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň Maglumat tilsimatlar müdirliginiň tehniki üpjünçilik bölüminiň başlygy çykyş etdiler. Olarda ýurdumyzyň maýa goýum strategiýasynda milli ykdysadyýetiň hususy pudagynyň ösdürilmegine, iri maýa goýum serişdeleriniň, öňdebaryjy tehnologiýalaryň çekilmegine, döwrebap hem-de halkara ölçeglerine laýyk gelýän tehnologiýalaryň getirilmegine döwlet derejesinde berilýän goldaw giňişleýin beýan edildi.
Ýeri gelende bellesek, Türkmenistanyň maýa goýum forumy «The Investor» neşiriniň «Ýylyň esasy wakalary» senenamasyna goşuldy. Şeýle hem Birleşen Arap Emirlikleriniň «Dubai News», «Al-Madar», «Al Khaleej» ýaly öňdebaryjy neşirlerinde forum bilen bagly birnäçe habardyr makalalar çap edildi. Bu bolsa tebigy baýlyklara baý bolan Türkmenistanyň dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan uly gyzyklanma eýe bolýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.
Umuman, Türkmenistanyň maýa goýum forumynda ýurdumyzyň öňe sürýän başlangyçlarydyr teklipleri dünýä ýurtlarynyň arasynda amatly maýa goýum gurşawyny döretmekde ýokary baha mynasyp boljakdygy ikuçsuzdyr.
Jahantäç ÖWEZOWA,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara žurnalistikasy fakultetiniň III ýyl talyby.