«EKSPO — 2025»: geljege bolan ynamyň, ösüşiň we döredijiligiň simwoly
Täze taryhy döwrümizde Bitarap Türkmenistan ählumumy derejede guralýan iri sergilerdir forumlara gatnaşmaga parahatçylygyň we ösüşiň bähbidine hoşniýetli başlangyç hökmünde garaýar. Şoňa görä-de, ähli ulgamlarda ýeten belent sepgitlerini dünýä jemgyýetçiligine ýaýmak, ykdysadyýetiň eksport kuwwatyny artdyrmak we öňdebaryjy dünýä tejribesini öwrenmek maksady bilen, Türkmenistan indi birnäçe ýyl bäri «EKSPO» sergilerine işjeň gatnaşyp gelýär. Şu jähetden, Ýaponiýanyň Osaka şäherinde geçirilýän «EKSPO — 2025» Bütindünýä sergisine Türkmenistanyň gatnaşmagy aýratyn ähmiýete eýe bolup, hormatly Prezidentimiziň dostlukly döwlete nobatdaky sapary täze taryhy döwrümiziň möhüm wakalarynyň biridir.
Ilkinji gezek 2010-njy ýylda Hytaýyň Şanhaý şäherinde, 2012-nji ýylda Koreýa Respublikasynyň Ýosu şäherinde, 2015-nji ýylda Italiýanyň Milan şäherinde, 2017-nji ýylda Gazagystanyň Astana şäherinde, 2021-nji ýylda Birleşen Arap Emirlikleriniň Dubaý şäherinde geçirilen «EKSPO» gözden geçirilişlerinde ýurdumyzyň mümkinçilikleri giňden açylyp görkezildi.
Nobatdaky Bütindünýä sergisi «Ýaşaýşymyz üçin geljegiň jemgyýetini döredýäris» diýen şygar astynda geçirilip, «Durmuşy birleşdirmek», «Durmuşy halas etmek», «Durmuş mümkinçiliklerini giňeltmek» atly üç mowzuk boýunça guralýar. Türkmenistanyň milli pawilýony «Durmuş mümkinçiliklerini giňeltmek» atly bölümde ýerleşdirildi. Sergi 184 gün dowam eder. Şu wagtyň dowamynda bu iri forum ýurdumyzyň medeniýeti, taryhy, ykdysadyýeti, şeýle hem soňky ýyllarda innowasion ösüşde, esasan-da, Arkadag şäheriniň gurluşygynda gazanylan tejribeler bilen tanyşmaga mümkinçilik döreder. Onuň çäklerinde sergä gatnaşyjylary milli ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklaryndaky, ýagny gurluşykdaky, energetikadaky, senagatdaky, ulag-aragatnaşykdaky maýa goýum taslamalary bilen tanyşdyrmaga hem aýratyn üns berler.
Serginiň dabaraly açylyşyndan bir gün soňra, ýagny 14-nji aprelde ýurdumyzyň Milli güni geçirilip, oňa döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagy taryhy ähmiýetli wakadyr. Türkmenistan sergä gatnaşýan 160 ýurduň arasynda bu hormata ilkinji mynasyp bolan ýurtlaryň biridir. Çäräniň dowamynda myhmanlaryň ýurdumyz barada giňişleýin maglumat almaklary üçin täsin arheologik eksponatlaryň, ekologik taýdan arassa dokma önümleriniň sergisi, Watanymyza wirtual syýahat, milli tagamlar we aýdym-sazlar göz öňünde tutuldy. Günüň dogýan ýurdunda dabaraly açylan Bütindünýä sergisinde ýurdumyzyň milli pawilýonyny «Belli» hojalyk jemgyýetiniň gurandygyny hem aýratyn nygtamak gerek. Taslamanyň arhitekturasy özboluşly mana eýe bolup, binanyň üçburç görnüşli gurluşy öňe hereket etmegi, ýaşaýşyň dowamatlylygyny, täzelenişi alamatlandyrýar. Şeýlelikde, Osakada Türkmenistanyň milli pawilýony gapysyny giňden açýar.
Ozal bu ýerde 1970-nji ýylda Aziýa yklymynda ilkinji «EKSPO» geçirilip, ol XX asyrda iň köp adamyň baryp gören gözden geçirilişi hökmünde taryha girdi. Bu gezekki Bütindünýä «EKSPO» sergisini geçirmek üçin Osakadan uzak bolmadyk ýerde ýörite emeli ada hem döredilip, onuň Ýumeşima ady «Arzuwlar adasy» diýmegi aňladýar. 2025-nji ýylyň 13-nji aprelinden 13-nji oktýabry aralygynda dowam etjek «EKSPO — 2025-iň» geçýän ýeriniň daş-töweregi «Uly halka» bilen gurşalyp alnandyr. «Uly halka» uzynlygy 2 kilometre, beýikligi 20 metre ýetýän agaç gurluş bolup, ol eýýäm agaçdan gurlan iň uly ýapyk desga hökmünde Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi.
«EKSPO — 2025» Bütindünýä sergisiniň guramaçysy Halkara sergiler býurosydyr. Türkmenistan bolsa 2024-2025-nji ýyllarda býuronyň Dolandyryş we býujet boýunça komitetiniň agzasy bolup durýar. Şunda «Türkmenistanyň halkara sergi işiniň 2024-2025-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynyň» hem-de «Türkmenistan bilen Halkara sergiler býurosynyň arasynda hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça 2023 — 2025-nji ýyllar üçin «Ýol kartasynyň» ähmiýeti aýratyn bellärliklidir.
Jemläp aýdanyňda, Zeminiň çar künjeginde geçirilýän «EKSPO» sergilerinde milli pawilýonlarymyzyň ýaýbaňlandyrylmagy ýurdumyzyň geçmişi hem şu güni, senagat-innowasion mümkinçilikleri, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi hakynda ygtybarly maglumatlary ýaýratmakda, umuman, Garaşsyz Watanymyzyň hakyky keşbini dünýä jemgyýetçiligine tanatmakda örän ähmiýetlidir.
Sülgün NEPESOWA,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň
Halkara ykdysady gatnaşyklary kafedrasynyň mugallymy.